Archive for category: ክርስቲያናዊ ሕይወት

በዲ/ን ዶ/ር ቴዎድሮስ በለጠ

መጋቢት 18 ቀን 2008 ዓ.ም

የነፍሳችንን ማሠሪያ እንዲፈታና ዓለሙን ከተያዘበት የኃጢአት በሽታ እንዲያድን ለቤዛነት፤ እንዲሁም የመልካምና የበጎ ምግባራት ሁሉ አብነት ሆኖ በሥራና በቃል እንዲያስተምር ወዳለንባት ምድር በሥጋ ቅድስት ድንግል ማርያም ወረደ ተወለደ:: ቤተክርስቲያናችን በአራተኛው የዓቢይ ጾም ሳምንት እግዚአ ለሰንበት ጌታችንና አምላካችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ በ“ቤተሳይዳ” የፈጸመውን ተአምራት መጻጒዕ ብላ ሰይማ ታስበዋለች። በዕለቱም በዮሐንስ ወንጌል አምስተኛው ምዕራፍ የተቀመጠው ታሪክ በልዩ ልዩ ኅብረ ምሥጢር ተገናዝቦ በሊቃውንቱ ይነገራል።

መጻጒዕ ለ፴፰ ዓመት በአልጋው ላይ ሆኖ ምሕረትን ሲጠባበቅባት የኖረባት ስፍራን “ቤተ ሳይዳ” ትባላለች። በቅዱስ መጽሐፍ የሥፍራዎችን ስያሜ ስንመረምር በይሁዳና በገሊላ ለሚገኙ ሁለት የተለያዩ ግዛቶች በተመሳሳይ አገባብ “ቤተ ሳይዳ” የሚል መጠሪያ ተሰጥቷቸው እናገኛለን። በሁለቱ አውራጃዎች (ይሁዳና ገሊላ) ሥር “ቤተ ሳይዳ” በሚል የተጠቀሱት ሥፍራዎች በትርጉም ፊደላቱ ያለአገባብ መሰደር ከወለዱት የሞክሼነት ስህተት (Metathetical Corruption) የተገኘ ክፍተት እንጂ ቦታዎቹስ በጥንታዊቷ የእስራኤል ግዛት ከመገኘታቸው ውጪ ምንም የሚያገናኛቸው መልክአ ምድራዊ ኩነት የለም ” ጲላጦስ ጰንጤናዊ መልአከ ይሁዳ ወሄሮድስ ንጉሠ ገሊላ” (ሉቃ· ፫፥፩) እንዲል የግዛቶቹ አገረ ገዢዎችም እንዲሁ ለየቅል ነበሩ። አገባቡን አካቶ ለመረዳት እንዲያመች የሁለቱንም መካናት ከተማና መንደር ለይቶ ማወቁ ተገቢ ነው።

Read more

በዲያቆን ስመኘው ጌትዬ

የካቲት 26 ቀን 2008 ዓ.ም.

እንኳን ለዓቢይ ጾም በሰላም አደረሰን። የ፳፻፰ (2008) ዓ.ም ዓቢይ ጾም የካቲት ፳፰(28) ቀን ተጀምሮ ሚያዝያ ፳፫ (23) ቀን ይፈጸማል። ይህ ጾም በ 8 ታላላቅ ሳምንታት የተከፋፈለ ሲሆን እነርሱም ዘወረደ፣ ቅድስት፣ ምኲራብ፣ መጻጒዕ ፣ ደብረዘይት፣ ገብርኄር፣ ኒቆዲሞስ፣ እና ሆሳዕና ይባላሉ፡፡ በዚህ ጾም ውስጥ በአጠቃላይ ጾመ እግዚእነ (የጌታችን ጾም) አርባውን ቀን ሲይዝ የመጀመሪያው ሳምንት ጾመ ሕርቃል እና የመጨረሻው ሳምንት የጌታን ሕማማት የምናስብበት ሰሙነ ሕማማት የቀረውን ክፍል ይይዛሉ፡፡

ዛሬ የመጀመሪያውን ሳምንት ወይም ዘወረደ የተባለውን ጾም ስያሜውን እና ምስጢሩን በታላቁ ሊቅ ቅዱስ ያሬድ ትምህርት እንዴት እንደተገለጠ እናያለን፡፡ የብሉያት እና የሐዲሳት መጽሐፍት ሊቅ ቅዱስ ያሬድ ከጸዋትወ ዜማ መጽሐፍቱ አንዱ በሆነው የድጓ ክፍል ጾመ ድጓ (በጾም ስለሚደረስ ጾመ ድጓ ተብሏል) ስለ ጾም ብዙ ጽፏል።ከዘወረደ ጀምሮ ያሉት ስምንቱም ሳምንታት ስያሜያቸውን ያገኙት ከጾመ ድጓ መጽሐፍ ውስጥ ነው፡፡ ይህ የዜማ መጽሐፍ በተለይ ዋዜማ ክፍሉ ላይ ያሉትን የመጀመሪያ ቀለማት በመምረጥ የየሳምንታቱን ስያሜዎች አስገኝቷል፡፡ በዘወረደ ድርሰቱ ቅዱስ ያሬድ በጾም ልናስባቸው እና ልናከናውናቸው የሚገቡንን ነገሮች ከሥነምግባር፣ ከጸሎት፣ ከቤተክርስቲያን፣ ከመስቀሉ አንፃር እየሆነ ይነግረናል፡፡ ዛሬ በዘወረደ ድርሰቱ ከተገለጡት በጥቂቱ እያነበብን እንማማራለን።

Read more

በቀሲስ ለማ በሱፈቃድ

ሐምሌ 30 ቀን 2007 ዓ.ም.

በኢትዮጵያ ኦርቶዶክስ ተዋሕዶ ቤተ ክርስቲያን ሥርዓት መሠረት ሰባት አጽዋማት አሉ :: ከእነዚህም አንዱ ጾመ ፍልሰታ ነው:: ጾም ማለት በታወቀ ወራት ሳምንታት እና ዕለታት እስከ ጾሙ ፍጻሜ ድረስ ከተከለከሉ ጥሉላት ምግቦችና መጠጦች ወይም የእንስሳት ውጤቶች ሥጋ ወተትና ከመሳሰሉት መከልከል ሲሆን፣ ከዚያ ውጪ የሆኑ ምግቦች ለተወሰነ ሰዓት ብቻ መከልከል ነው :: ‘’ ማለፊያ እንጀራም አልበላሁም ሥጋና ጠጅም በአፌ አልገባም ሦስቱም ሳምንት እስኪፈጸም ድረስ ዘይት አልተቀባሁም’’ /ዳን .፲ . ፩ /። ‘’ጾምሰ ተከልዖተ ብእሲ እመብልዕ በጊዜ እውቅ ‘’ /ፍትሐ ነገሥት አንቀጸ ጾም ተመልከቱ/። በሌላ መልኩ ደግሞ ጾም ማለት በዓይናችን በእጃችን በእግራችን በአንደበታችንና በመሳሰሉት የሰውነት ክፍሎቻችን ሁሉ ሳይቀር የምንጾመው ነው:: “ስንጾም አንደበታችንም ከማይገቡ ንግግሮችና ከነቀፋዎች ይጹም::’’ /ቅ.ዮሐንስ አፈ ወርቅ በእንተ ምክንያተ ሐውልታት ፫ ;ቁ .፲፪”/:: ቅዱስ ያሬድ በጾመ ድጓው «ይጹም ዐይን፥ ይጹም ልሳን፥ ዕዝንኒ ይጹም እምሰሚዐ ህሱም በተፋቅሮ፤ በፍቅር በመጽናት ዓይን ክፉ ነገርን ከማየት ይጹም፣ አንደበትም ክፉ ከመናገር ይጹም፣ ጆሮም ክፉ ከመስማት ይጹም” ብሎ ገልጾታል።

Read more

ኤርምያስ ልዑለቃል (ዶ/ር)

ጥር 26 ቀን 2007 ዓ.ም. 

“የነነዌ ሰዎች በፍርድ ቀን ከዚህ ትውልድ ጋር ተነስተው ይፈርዳሉ ፤ በዮናስ ስብከት ንስሐ ገብተዋልና፡፡” (ማቴ ፲፪፥፵፩)

ይህንን የተናገረው ጌታችን መድኃኒታችን ኢየሱስ ክርስቶስ ነው፡፡ ጌታችን ለዚህ ትምህርቱ መነሻ ያደረገው የጻፎችን እና የፈሪሳውያንን ጥያቄ ነው፡፡ “መምህር ሆይ ከአንተ ምልክት ልናይ እንወዳለን” ቢሉት “ክፉና አመንዝራ ትውልድ ምልክት ይሻል ፤ ከነቢዩም ከዮናስ ምልክት በቀር ምልክት አይሰጠውም ። ዮናስ በአሳ አንበሪ ሆድ ሦስት ቀንና ሌሊት አንደነበረ የሰው ልጅም በምደር ልብ ሦስት ቀንና ሌሊት ይሆናል፡፡የነነዌ ሰዎች በፍርድ ቀን ከዚህ ትውልድ ጋር ተነስተው ይፈርዳሉ ፤ በዮናስ ስብከት ንስሐ ገብተዋልና፡፡ እነሆ ከዮናስ የሚበልጥ ከዚህ አለ” ብሏቸዋል፡፡ (ማቴ ፲፪፥፵፩) ጻፎችና ፈሪሳውያን ምልክት መጠየቃቸው ይገርማል! የተሰጣቸውን ምልክት ሳይጠቀሙ እና በሚያዩአቸው ተአምራት ሳያምኑ ሌላ ምልክት መሻታቸው ይደንቃል! አልተረዱትም እንጂ የእርሱ በመካከላቸው መገኘት በራሱ ምልክታቸው ነበረ:: “ስለዚህ ጌታ ራሱ ምልክት ይሰጣችኋል፤ እነሆ ድንግል ትጸንሳለች ወንድ ልጅም ትወልዳለች ስሙንም አማኑኤል ብላ ትጠራዋለች” አንዳለ ነቢዩ (ኢሳ ፯፥፲፬ )። ሰማያዊው መልአክ ቅዱስ ገብርኤል ያበሰራት እመብርሃን ምልክታቸው ነበረች፤ በድንግልና ጸንሳ በድንግልና የወለደች እመቤታችን ምልክታቸው ነበረች፤ በጌታችን ልደት ወደ ቤተልሔም ወርደው የዘመሩ ቅዱሳን መላእክትም ምልክቶቻቸው ነበሩ፤ “የተወለደው የአይሁድ ንጉሥ ወዴት ነው” እያሉ የመጡት ሰብአ ሰገልም ምልክቶቻቸው ነበሩ፡፡ ከዚህም በላይ በመካከላቸው ሆኖ ማየት ለተሳናቸው ዓይን ሲሰጥ፣ መስማት የተሳናቸው እንዲሰሙ ሲያደርግ፣ ለምጻሞችን ሲያነጻ እና ሙታንን ሲያስነሳ እያዩ እንደገና ሌላ ምልክት አምጣ ማለታቸው የሚገርም ነው! ለዚህም ነው “ክፉና አመንዝራ ትውልድ ምልክትን ይሻል” ብሎ ወደ ነነዌ ሰዎች ትምህርት የወሰዳቸው፡፡

ነነዌ ማናት?

Read more